‘Up for the Down Stroke’: Parliament vindt de klassieke P-Funk sound

Met ‘Up for the Down Stroke’ van Parliament begon de groep hun klassieke sound te verfijnen. Het is een meeslepende luisterervaring, zelfs vandaag de dag.

Up For the Down Stroke is meer dan Parliaments officiële tweede langspeler, en markeert een ware ommekeer in de geschiedenis van Parliament-Funkadelic: de geboorte van de klassieke P-Funk sound. De gestoorde voorganger Osmium (en Funkadelics vroege oeuvre) verrijkte de punchbowl van de black pop met psyche-soul tabs. Maar Up For the Down Stroke vertegenwoordigt een reorganisatie van invloeden, geluiden en ideeën die aanvoelt alsof je een van de meest vitale muzikale stromingen van de moderne tijd in realtime hoort samenkomen.

George Clinton en zijn ensemble van zangers en muzikanten, die in de eerste helft van de jaren 70 grotendeels als Funkadelic opnamen en optraden, excelleerden in de heavy grooves, gitaar en commentaar. Maar in 1974 voelde Clinton terecht aan dat zijn gezelschap zichzelf opnieuw moest uitvinden om gelijke tred te houden met de voortdurende vernieuwingen in de zwarte muziek. Hij bedacht een vernieuwde Parliament (zelf een uitgebreide versie van het oorspronkelijke zangkwintet van Parliament) als een entiteit met een eigen, uitgesproken voorkeur – "jazzy James Brown, of een pop Pink Floyd", zoals hij het ooit omschreef. Clinton gleed af als een extravagante frontman en vond een gewillige labelpartner voor zijn visie in Neil Bogart van Casablanca Records (wiens risicobereidheid en affiniteit met theatraliteit tot uiting kwamen in zijn twee andere opmerkelijke platencontracten uit die tijd, Donna Summer en Kiss). Maar waar Funkadelic comfortabel naast rockacts speelde, zou Parliament openlijk de zwarte radio het hof maken, terwijl ze hun nieuwe sound definieerden.

Het titelnummer van Up For the Down Stroke maakte het doel meteen waar en werd de eerste Top 10 R&B-hit van de groep. Het legde de basis voor de P-Funk-aanpak die later bekend zou worden: een heavy-on-the-one groove verankerd door Bootsy Collins' lenige bas, Bernie Worrells kronkelende keyboards en superstrakke blazersgrafieken, die een intrigerende onweerstaanbare hook ondersteunen die alles of absoluut niets kon betekenen (of meer van beide dan je in eerste instantie zou denken). Verwijzingen naar het verleden van de groep manifesteren zich in remakes van hun singles uit de jaren 60, oorspronkelijk opgenomen in de klassieke Motown-stijl. Hier zijn ze (duidelijk) funkier – en op hun beste momenten vreemd spookachtig (vooral in de uitgebreide versies van "The Goose" en "All Your Goodies Are Gone").

Het meest memorabele is echter het materiaal dat de conceptuele genialiteit voorspelt die Parliament later uitgebreider zou verkennen. Een vroege manifestatie van P-Funks kosmologie, "I Just Got Back" (vermeld als "From the fantasy, Ahead of Our Time In The Four Lands Of Ellet"), laat Clinton de schoonheid verheerlijken van een verre wereld waar hij vandaan terugkeert "voorbij de dingen die we gedroomd hebben" met prachtige akoestische gitaar en gefluit. Het beste van alles is de griezelige finale van het album, "Presence of a Brain" – een pleidooi voor menselijkheid boven kunstmatigheid, waarin Garry Shider, de al lang muzikaal leider van P-Funk, getuigt: "Magnetisme is intelligenter dan kracht." Tegen het einde van het nummer is de energie echter treurig geworden, en smeekt Shider: "Wanneer zullen Gods kinderen samen gaan denken/leren leven en elkaar liefhebben?" Het parlement leek al te begrijpen dat fantasie, werkelijkheid en de inzet van de beheersing van de ziel van het universum nauwer met elkaar verweven waren dan de meesten zich realiseerden.