‘Say It Loud – I’m Black and I’m Proud’: James Brown spreekt boekdelen

‘Say It Loud (I’m Black And I’m Proud)’ werd een R&B-hit en een anthem van het tijdperk van de burgerrechtenbeweging.

In 1968 was James Brown niet alleen een vocale megaster en een muzikale vernieuwer, maar ook een sociaal commentator die het oor van een generatie had. In de politiek geladen sfeer van die tijd bereikte de Godfather of Soul nu een publiek dat weinig politici konden evenaren, met een geloofwaardigheid en integriteit die voortkwam uit zijn eigen strijd om de interraciale barrières te doorbreken.

Op 7 september werd zijn meest gedurfde muzikale boodschap tot nu toe, “Say It Loud – I’m Black and I’m Proud (Part 1)”, de hoogste nieuwkomer in de pophitlijst, de Billboard Hot 100, met een start op nummer 60. Het was het bewijs dat hij een publiek van alle gezindten en kleuren bereikte, en de boodschap verspreidde zich razendsnel: een week later stond de single van King Records op nummer 39, en nog eens vijf weken later piekte hij op nummer 10.

Zijn stem vinden

In de R&B-lijst groeide de single uit tot een waar volkslied en stond zes weken op nummer 1, zijn zevende plaat die die top bereikte. Na twaalf jaar te zijn aangekondigd als James Brown and the Famous Flames, was "Say It Loud" ook de eerste single die alleen op zijn naam stond. Hij had echt zijn stem gevonden.

Het was Billboard Magazine zelf dat Brown omschreef als "een eerbetoon aan zijn ras, zijn beroep en zijn land", na zijn cruciale rol eerder dat jaar als stem van de rede in het kruitvat van woede en geweld dat volgde op de moord op Dr. Martin Luther King.

Er waren zwarte activisten die Browns integratie in de Amerikaanse mainstream niet konden waarderen. Twee maanden voor de opname van "Say It Loud" trad hij op voor Amerikaanse soldaten in Vietnam. Maar de tegenstanders werden in aantal overtroffen door degenen voor wie het nummer het onofficiële anthem van Black Power werd.

Het nummer bevatte JB's nieuwe trombonist Fred Wesley, die een belangrijk ingrediënt werd in zijn baanbrekende geluid. Saxofonist Maceo Parker was ook van de partij, evenals collega-tenor St. Clair Pinckney en andere vaste gasten zoals drummer Clyde Stubblefield en bandleider Alfred "Pee Wee" Ellis.

Innovatie in de zaal

Brown wist op zijn opnames altijd een live, spontane sfeer te creëren, maar "Say It Loud" was een meesterwerk van innovatie in de zaal, met de Godfather en zijn band tegenover elkaar, zodat de muzikanten konden reageren op zijn handsignalen. Het extra ingrediënt was een koor van zo'n 30 kinderen uit arme wijken van Los Angeles, die de vraag-en-antwoord-koren zongen.

Browns manager Charles Bobbitt herinnerde zich op zijn begrafenis: "Ik kreeg een oude schoolbus en we reden rond in Watts, haalden 30 kinderen op, brachten ze naar de studio en namen 'Say It Loud' op... Ik gaf ze $10 [per stuk] en een James Brown-album. Zo werd het nummer waar jij zo van houdt gespeeld."