Alleen voor disco's: Hoe Vanguard en Fantasy discodromen werkelijkheid maakten

De labels Vanguard en Fantasy zagen de connectie tussen jazz en disco en maakten verfijnde dansvloermuziek die nog steeds fris en spannend klinkt.

Heb je je ooit afgevraagd waar die grote en prachtige 12" remixen vandaan kwamen? Hoe dj's muzikanten werden en hoe een groove die alles van Saturday Night Fever tot Chicago house en de Europese generatie supersterren-platendraaiers aanwakkerde, ontstond? Je bent hier aan het juiste adres... of beter gezegd, plaatsen, want dit verhaal speelt zich af aan zowel de west- als de oostkust van Amerika. Ze gaven je liefde in een four-to-the-floor-stijl. Ze gaven je goede tijden. Ze gaven je disco.

Disco bestond al sinds het begin van de jaren 70, maar werd gezien als soulmuziek om op te dansen. Nummers zoals Al Greens 'Here I Am Baby (Come And Take Me)', Eddie Kendricks' 'Keep On Truckin'' en Sylvia's 'Pillow Talk' waren allemaal oproepen naar de dansvloer; veel muziek van Philadelphia International was disco voordat het een naam had. Kleine labels zoals Sugar Hill, Babylon en Osiris konden een discoplaat uitbrengen en impact maken – en begrepen dit opkomende geluid beter dan sommige van de grote platenmaatschappijen. Maar toen disco zich begon te ontwikkelen tot een aparte stijl, met zijn zeer gearrangeerde en georganiseerde muziek, puur gemaakt voor nachtbrakers en de dj's die hen bedienden, leek het erop dat bepaalde labels beter toegerust waren om zich in deze groove te specialiseren dan andere.

Deze labels waren ondernemingen in grote steden met een geschiedenis in andere muziekgenres. Gezien het feit dat disco door de meeste kritische critici als ietwat oppervlakkig, leeg en voorspelbaar werd beschouwd, waren de wortels van deze platenmaatschappijen misschien verrassend. Een daarvan was Fantasy, een label uit San Francisco dat jarenlang de West Coast jazz-sound aan de wereld had gepresenteerd. Een andere was Vanguard, uit New York City, dat begon als een klassiek label voordat het zich richtte op folk, jazz, psychedelische rock en experimentele geluiden.

Beide labels kregen nieuw leven dankzij de discoscene – en geen van beide was misschien zo onwaarschijnlijk als het in eerste instantie leek om deze muziek uit te brengen. Samen hielpen ze de discoscene te voeden met goed gemaakte, zeer intelligente en opwindende nummers, en hun aangeboren begrip van hun markt zorgde ervoor dat ze hun releases afstemden op een publiek dat wist wat het leuk vond. Beide werden instrumenteel in het creëren van uitgebreide mixen om je voeten lang bezig te houden. De komst van de 12" single in de winkels in 1976 hielp: dansvloermelodieën konden worden geknipt voor zware bas en verspreid over twee keer de speelduur van een 7".

Veel plezier

Geen van beide labels maakte zich druk om hits, hoewel succes altijd zoet is; in plaats daarvan concentreerden ze zich op het maken van de juiste muziek. Beide waren volledig gewend om te werken met gespecialiseerde markten die wisten waar ze naar op zoek waren, en dat was niet alles wat ze gemeen hadden: beiden kwamen aanvankelijk bij disco terecht via hun al lang bestaande jazzcatalogi. Jazz flirtte al sinds de jaren 60 met soulmuziek, via souljazz, jazzfunk en vervolgens fusion. De beats waren meestal funky, zodat hun publiek kon dansen. Artiesten zoals Lou Donaldson, Stanley Turrentine en Donald Byrd werkten met grooves en vonden een groter publiek.

Die laatste ontdekte en lanceerde een jonge band genaamd The Blackbyrds, tekende ze bij Fantasy en begon jazzfunk opnieuw te definiëren. voor de dansvloer, via een reeks albums die steeds meer groove-georiënteerd werden en een enorm publiek vonden met singles zoals "Rock Creek Park" en "Do It, Fluid". Meer, alstublieft: Fantasy tekende Idris Muhammad ("For Your Love"), een drummer die met iedereen had gespeeld die ertoe deed in de funky jazz. Toen het label eenmaal gevestigd was in de discowereld, kwamen acts en producers zonder jazzachtergrond hun kant op.

Zijn vestiging in San Francisco, met zijn zeer actieve en zichtbare LGBT-gemeenschap, heeft Fantasy zeker geholpen. De homoscene was een early adopter van disco en de belofte van goede tijden, en toen het label een travestietachtige, mislukte rockzanger met een stem die de hemel raakte, contracteerde, maakten ze hem de ster die hij geboren was te zijn. Sylvester was mooi en extravagant, maar bovenal prachtig en buitengewoon getalenteerd. Hoewel hij vooral bekend is om "You Make Me Feel (Mighty Real)", was dat nog niet alles: nummers zoals "Dance (Disco Heat)" en "Over And Over" vertegenwoordigen het toppunt van disco. Melodieus, opbeurend en soulvol, gaven ze duizenden clubgangers de beste avonden ooit.

Sylvesters achtergrondzangeressen Izora Rhodes en Martha Wash werden ook gecontracteerd als Two Tons O' Fun ("I Got The Feelin"). Jaren later scoorden ze goud als The Weather Girls. De dance-band van Fantasy werd steeds succesvoller, met onder meer Phil Hurtt ("Boogie City"), die begin jaren 70 de geboorte van de disco had bevorderd door talloze geweldige nummers te schrijven in de scene van Philadelphia, en Fat Larry's Band, die drie topalbums voor het label uitbracht.

Draai de muziek hard!

Intussen ontdekte Vanguard in New York dat hun jazzrepertoire ook de nachtclubdeur passeerde. De jazzproducer van het label, Danny Weiss, werkte samen met drummer Chris Hills om The Players Association op te richten, een studioband vol jazztalenten zoals gitarist Joe Farrell, saxofonist David Sanborn en percussionist James Mtume. Hun eerste album, uitgebracht in 1977, bevatte een geweldige versie van "Love Hangover", die, cruciaal, veel sneller in de dance-sectie terechtkwam dan het origineel van Diana Ross. Twee jaar later was hun "Turn The Music Up!" een wereldwijde hit.

Weiss en engineer Mark Berry werden een onmisbaar remixteam, en een derde groove-expert op de dansvloer die de NYC-clubscene door en door kende, Ray "Pinky" Velazquez, voegde zich bij hen bij Vanguard en maakte klassieke mixen zoals Savage Lovers electro-discomonster "The Ring". Weiss en Berry werkten aan een discoalbum van de ogenschijnlijk anonieme discogroep Poussez! – in werkelijkheid een project onder leiding van de beroemde jazzfusiondrummer Alpohonse Mouzon van Weather Report, die een verleden had met Vanguard en in 1973 voor hen had opgenomen met Larry Coryells fusiongroep The Eleventh House. Mark Berry had een aangeboren gevoel voor de discosound die wereldwijd zou verkopen en werkte samen met de inmiddels legendarische danceproducer Patrick Adams aan het titelloze album van Rainbow Brown uit 1981, met daarop de topnummers "I'm The One" en "Till You Surrender", zo strak gemixt dat er nergens een moment van rust was.

Andere labels met een jazzachtergrond bewogen zich in hetzelfde gebied. Blue Note was er een van, hoewel het altijd terughoudend leek om zich volledig op disco te richten; Prestige scoorde in 1978 een hit met Bill Summers & Summers Heat's "Straight To The Bank", waarbij ze zich bij Shalamar voegden in de rij bij de kassa. Maar geen enkel label deed de vloer zo trillen als Fantasy en Vanguard. De beste muziek die deze twee labels uitbrachten van midden jaren 70 tot in de jaren 80 klinkt nog steeds fris, meeslepend en communiceert direct. Het raakt je ziel.